Gedragsverandering… als trainer of coach wil je graag dat mensen nieuwe gedrag uitproberen. Maar soms zijn mensen wat terughoudend om zomaar eens wat uit te proberen. Belangrijk hierbij is dat de deelnemer in bijvoorbeeld een training een bepaald doel heeft waar hij of zij aan wil werken. Soms komt zo’n doel van buitenaf, omdat het moet van een leidinggevende bijvoorbeeld of van je partner. (je partner wil graag dat je gezonder eet en wat afvalt, of je leidinggevende wil dat je wat nauwkeuriger bent in je werk). Doelen die van buitenaf komen zijn vaak minder effectief dan als iemand het echt zelf wil. Maar ieder mens reageert anders op interne of externe doelen en verwachtingen. Het is goed om je dat te beseffen als trainer of coach.
Nu blijkt het zo te zijn dat mensen van elkaar verschillen m.b.t. het omgaan met deze verwachtingen die van binnenuit of van buitenaf op je afkomen. Gretchen Rubin schreef hier een aardig boek over, getiteld The Four Tendencies (of lees in het Nederlands bijvoorbeeld: Steeds Beter).
Zij onderscheidt vier veelvoorkomende “menstypes”, te weten:
Deze vier types verschillen in de manier waarop ze met verwachtingen (van binnenuit of van buitenaf) omgaan.
‘Upholders’ kunnen met zowel verwachtingen die van buitenaf komen als van binnenuit goed overwe
g. Ze zijn eigenlijk het meest gedisciplineerd en hebben niet veel nodig om nieuw gedrag aan te nemen: “Als we het anders moeten doen, dan doen we dat”, “Regels zijn regels”, “Wat moet dat moet”. Kortom, als zij zich iets voornemen dan doen ze dat gewoon.
Upholders beginnen gewoon
‘Questioners’ hebben meer moeite om in beweging te komen en het vol te houden. Ze hebben de neiging om te blijven twijfelen. Zij moeten er eerst van overtuigd zijn dat wat ze doen ook echt ergens goed voor is en dat het nieuwe gedrag ook écht het juiste nieuwe gedrag is. Als ze zelf helemaal hebben uitgedacht wat en waarom ze iets nieuws willen doen, dan gaat het prima. Ze zijn dan wel overtuigd van het nut. Wordt er van buitenaf een beroep op ze gedaan om te veranderen dan is dat andere koek. Er komen dan vooral heel veel vragen los.
Questionairs moet je eerst overtuigen van het nut
Een ‘Obliger’ is volgens Rubin, het tegenovergestelde van een Questioner. Als er van buitenaf verwachtingen zijn dat een Obliger nieuw gedrag in moet zetten dan is dat geen enkel probleem. Daarom helpen bij Obligers deadlines enorm. Ook verzoeken van anderen of extern geformuleerde nieuwe gedragsregels werken heel erg effectief. Maar om uit jezelf in beweging te komen, eigen goede voornemens vol te houden, dat is voor een Obliger een enorme opgave. Daarom is het voor dit ‘type’ dus belangrijk dat ze nieuw gedrag inzetten in samenspraak met anderen.
Obligers doen het als anderen het ook doen
‘Rebels’ stellen hun vrijheid boven alles. Niemand kan hen ergens toe dwingen… ook zijzelf niet. Dat maakt het voor hun lastig om iets nieuws te gaan proberen. Tenzij ze het gevoel hebben dat ze alle vrijheid hebben en niet gedwongen worden. Als het nieuwe gedrag ook nog eens bijdraagt aan het vergroten van hun vrijheid dan zullen ze wellicht makkelijker iets nieuws gaan proberen en het ook vol houden.
Rebels willen zelf kunnen kiezen
Als je mensen wilt verleiden om nieuw gedrag te ontwikkelen dan is het handig om jezelf te realiseren dat ze allemaal iets anders nodig hebben, om het ook daadwerkelijk vol te houden. Waar persoon A gewoon aan de slag gaat, is persoon B misschien iemand die wat meer uitleg nodig heeft. Persoon C daarentegen, heeft iemand anders nodig waar hij afspraken mee maakt en persoon D moet vooral niet te veel gepusht worden.
als je dus een training geeft, ga er dan van uit dat je verschillende menstypes in je groep hebt en als je geluk hebt dan is er wel iemand bij die wel eens wat nieuws wil uitproberen. Dit helpt vervolgens de anderen weer om na te denken of zij dat ook willen.
Als iemand niet direct bereid is om iets nieuws uit te proberen, laat het dan rustig even zo zijn. Schenk aandacht aan diegenen die dit wel willen en laat gebeuren water moet gebeuren.
Ben jij zelf trainer, coach of werk je regelmatig met groepen?
Bekijk dan onze pagina over trainers/coaches en ontdek nieuwe mogelijkheden
Schrijf je in voor de nieuwsbrief!
